معرفی انواع بلاکچین

دنیای بلاکچین مثل یک اقیانوس عمیق و بی‌کران است. هر روز که می‌گذرد، لایه‌های تازه‌تری از آن کشف می‌شود و قابلیت‌های جدیدتری را نشان می‌دهد. وقتی صحبت از انقلاب دیجیتال می‌شود، بلاکچین نقشی اساسی در شکل‌گیری آینده تکنولوژی بازی می‌کند. آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا برخی بلاکچین‌ها برای همه قابل دسترس هستند، اما برخی محدودیت دارند؟ یا اینکه چرا بعضی از آنها سریع‌تر هستند و برخی امنیت بیشتری دارند؟ پاسخ به این سؤال‌ها در شناخت عمیق‌تر انواع مختلف بلاکچین نهفته است.

از انواع بلاکچین، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بلاکچین عمومی (Public Blockchain)

بلاکچین عمومی مانند میدانی باز است که درهای آن به روی همه باز است. در این نوع بلاکچین، هر کسی می‌تواند به شبکه بپیوندد، تراکنش‌ها را مشاهده کند، در اعتبارسنجی آنها مشارکت داشته باشد و حتی یک نسخه از کل دفتر کل را نگهداری کند. بیت‌کوین و اتریوم مشهورترین نمونه‌های بلاکچین عمومی هستند که افراد زیادی در سراسر جهان از آنها استفاده می‌کنند.

ویژگی اصلی بلاکچین‌های عمومی، غیر متمرکز بودن کامل آنهاست. این به این معناست که هیچ نهاد یا سازمان خاصی کنترل شبکه را در دست ندارد و تصمیم‌گیری‌ها به صورت اجماعی انجام می‌شود. همین ویژگی باعث شده که شفافیت و امنیت در این نوع بلاکچین بسیار بالا باشد، زیرا هیچ نقطه ضعف مرکزی وجود ندارد که هکرها بتوانند به آن حمله کنند.

با این حال، بلاکچین‌های عمومی چالش‌هایی هم دارند. سرعت پردازش تراکنش‌ها در آنها نسبتاً پایین است و مصرف انرژی بالایی دارند، به خصوص آنهایی که از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند. علاوه بر این، عدم حریم خصوصی کامل در تراکنش‌ها برای برخی کاربردها مشکل‌ساز است.

بلاکچین چیست؟کاربرد مزایا و معایب بلاکچین

بلاکچین خصوصی (Private Blockchain)

بلاکچین خصوصی درست نقطه مقابل نوع عمومی است و شبیه یک باشگاه انحصاری عمل می‌کند. در اینجا، تنها افراد یا سازمان‌های دعوت شده می‌توانند به شبکه دسترسی داشته باشند. کنترل دسترسی به شبکه در دست یک نهاد مرکزی است که تصمیم می‌گیرد چه کسی اجازه خواندن، نوشتن یا اعتبارسنجی تراکنش‌ها را داشته باشد.

شرکت‌های بزرگ و بانک‌ها اغلب از بلاکچین‌های خصوصی برای بهبود پروسه‌های داخلی خود استفاده می‌کنند. برای مثال، Hyperledger Fabric یک پلتفرم بلاکچین خصوصی است که توسط بنیاد لینوکس توسعه داده شده و در صنایع مختلف کاربرد دارد.

مزیت اصلی بلاکچین‌های خصوصی، سرعت بالا و مقیاس‌پذیری آنهاست. از آنجا که تعداد گره‌های شبکه محدود است، اجماع سریع‌تر حاصل می‌شود و تراکنش‌ها با سرعت بیشتری پردازش می‌شوند. علاوه بر این، حریم خصوصی در این نوع بلاکچین بسیار بهتر حفظ می‌شود و هزینه‌های عملیاتی نیز پایین‌تر است.

با این وجود، انتقادی که به بلاکچین‌های خصوصی وارد می‌شود این است که آنها از اصل غیرمتمرکز بودن که یکی از ارزش‌های اصلی فناوری بلاکچین است، فاصله گرفته‌اند. وقتی کنترل در دست یک یا چند نهاد محدود باشد، خطر دستکاری و تقلب افزایش می‌یابد.

بلاکچین کنسرسیومی (Consortium Blockchain)

بلاکچین کنسرسیومی را می‌توان مسیر میانه‌ای بین انواع عمومی و خصوصی دانست. در این نوع، به جای اینکه کنترل در دست یک سازمان باشد یا کاملاً باز باشد، گروهی از سازمان‌ها با هم همکاری می‌کنند و شبکه را مدیریت می‌کنند.

تصور کنید چند بانک بزرگ تصمیم می‌گیرند یک بلاکچین مشترک راه‌اندازی کنند تا تراکنش‌های بین خود را ثبت و تأیید کنند. هر بانک یک گره از شبکه را نگهداری می‌کند و در اعتبارسنجی تراکنش‌ها نقش دارد. R3 Corda یکی از نمونه‌های موفق بلاکچین کنسرسیومی است که در صنعت مالی کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده است.

بلاکچین‌های کنسرسیومی سرعت بالاتری نسبت به انواع عمومی دارند، اما همچنان از امنیت نسبتاً خوبی برخوردار هستند، زیرا قدرت بین چندین نهاد توزیع شده است. این نوع بلاک چین برای صنایعی که نیاز به همکاری بین چندین شرکت دارند، بسیار مناسب است.

چالش اصلی بلاکچین‌های کنسرسیومی، مدیریت حاکمیت و اجماع بین اعضای مختلف است. تصمیم‌گیری در مورد اینکه چه کسی می‌تواند به شبکه بپیوندد، چه قوانینی باید اعمال شود و چگونه اختلافات حل شوند، می‌تواند پیچیده باشد.

بلاکچین هیبرید (Hybrid Blockchain)

بلاکچین هیبرید، همان‌طور که از نامش پیداست، ترکیبی از ویژگی‌های بلاکچین‌های عمومی و خصوصی است. در این ساختار، بخشی از اطلاعات در دسترس عموم قرار می‌گیرد و بخشی دیگر خصوصی باقی می‌ماند.

برای درک بهتر، می‌توان آن را به یک شرکت تشبیه کرد که وب‌سایت عمومی دارد (بخش عمومی) اما سیستم‌های داخلی آن محرمانه هستند (بخش خصوصی). XDC Network نمونه‌ای از بلاکچین هیبرید است که برای تجارت و امور مالی طراحی شده است.

مزیت اصلی بلاکچین‌های هیبرید، انعطاف‌پذیری آنهاست. سازمان‌ها می‌توانند تصمیم بگیرند چه اطلاعاتی را علنی کنند و چه اطلاعاتی را محرمانه نگه دارند. علاوه بر این، آنها می‌توانند از مزایای غیرمتمرکز بودن بهره‌مند شوند، در حالی که همچنان کنترل خود را بر داده‌های حساس حفظ می‌کنند.

پیاده‌سازی و نگهداری بلاکچین‌های هیبرید پیچیده‌تر از انواع دیگر است و نیاز به تخصص بیشتری دارد. همچنین، برقراری تعادل بین شفافیت و حریم خصوصی چالشی است که طراحان این سیستم‌ها با آن مواجه هستند.

انواع فین‌تک و مزایای آن در دنیای مالی

مقایسه کلی انواع بلاکچین

وقتی انواع مختلف بلاکچین را کنار هم می‌گذاریم، تفاوت‌های آشکاری به چشم می‌خورد:

• از نظر دسترسی، بلاکچین عمومی برای همه باز است، در حالی که بلاکچین خصوصی فقط برای اعضای مجاز قابل دسترسی است. بلاکچین کنسرسیومی برای گروهی از سازمان‌ها باز است و بلاکچین هیبرید ترکیبی از دسترسی باز و محدود را ارائه می‌دهد.

• از لحاظ سرعت پردازش، بلاکچین‌های خصوصی و کنسرسیومی سریع‌تر از انواع عمومی هستند، زیرا تعداد گره‌های کمتری در اعتبارسنجی تراکنش‌ها مشارکت دارند.

• مصرف انرژی در بلاکچین‌های عمومی، به خصوص آنهایی که از اثبات کار استفاده می‌کنند، بسیار بالاست. در مقابل، بلاکچین‌های خصوصی و کنسرسیومی مصرف انرژی پایین‌تری دارند.

• از نظر شفافیت، بلاکچین‌های عمومی شفاف‌ترین هستند و همه تراکنش‌ها برای عموم قابل مشاهده است. در بلاکچین‌های خصوصی و کنسرسیومی، شفافیت محدودتر است و فقط اعضای مجاز می‌توانند تراکنش‌ها را ببینند.

انتخاب نوع مناسب بلاکچین به نیازها و اهداف پروژه بستگی دارد. برای ارزهای دیجیتال و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز که به اعتماد عمومی نیاز دارند، بلاکچین عمومی گزینه بهتری است. برای کاربردهای تجاری که به حریم خصوصی و کارایی بالا نیاز دارند، بلاکچین‌های خصوصی یا کنسرسیومی مناسب‌تر هستند. و برای پروژه‌هایی که به انعطاف‌پذیری نیاز دارند، بلاکچین هیبرید می‌تواند راه حل مناسبی باشد.

 نتیجه‌ گیری

جهان بلاکچین با تنوع گسترده‌ای که در انواع مختلف خود دارد، پاسخگوی نیازهای متفاوت کاربران و سازمان‌هاست. هر نوع بلاکچین با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، کاربردهای خاصی را امکان‌پذیر می‌سازد و همین تنوع است که به گسترش روزافزون این فناوری کمک کرده است.

در سایت کارزان، ما افتخار داریم که با ارائه راهکارهای مبتنی بر انواع مختلف بلاکچین، به کسب‌وکارها و افراد کمک می‌کنیم تا مسیر ورود به دنیای دیجیتال آینده را هموارتر سازند. تیم متخصص ما آماده است تا با بررسی نیازهای شما، بهترین نوع بلاک چین را برای پروژه‌تان پیشنهاد دهد و در تمامی مراحل پیاده‌سازی در کنارتان باشد.

با بلاکچین، آینده‌ای شفاف‌تر، امن‌تر و کارآمدتر در انتظار ماست. شما برای نقش‌آفرینی در این آینده آماده‌اید؟